Piękna Madonna z Dzieciątkiem

Zdjęcie nr 11760
Zdjęcie nr 11759
Zdjęcie nr 11758
Zdjęcie nr 11757
  • Nr inwentarza: 412/MDR
  • Materiał: drewno lipowe
  • Czas powstania: ok. 1410-1420
  • Pochodzenie: Parafia św. Bartłomieja w Dębowcu

Wykonana w drewnie lipowym ok. 1410 roku gotycka figura Maryi z Dzieciątkiem w typie tzw. Pięknych Madonn pochodzi z parafii św. Bartłomieja w Dębowcu, k. Jasła. Odnaleziona w latach dziewięćdziesiątych XX wieku była w opłakanym stanie: zupełnie rozczłonkowana (postać Madonny w dziewięciu, a Dzieciątka w sześciu częściach), z licznymi uszkodzeniami mechanicznymi i po drewnojadach, przemalowana farbą olejną i nasączona tłustym płynem. Była dwukrotnie konserwowana: w latach 1998-2001 przez Annę i Zofię Pawłowskie oraz w 2010 przez Macieja Filipa. Podczas konserwacji została scalona, usunięto również przemalowania i zrekonstruowano brakujące elementy, m.in. lewą dłoń Madonny i nóżkę Jezusa.

Maryja ukazana została w pełnej postaci, lekko przechylona w lewą stronę, w pełnej gracji postawie. Prawą ręką podtrzymuje półnagie Dzieciątko Jezus, a lewą wskazuje na niego. Jezus w wyciągniętej rączce trzyma owoc – zapewne granat, którego purpurowa barwa sugeruje jego królewską godność oraz zapowiada przelanie krwi, które czeka go u schyłku ziemskiego życia. Maryja bosymi stopami stoi na półksiężycu, który posiada oczy, nos i usta (tzw. maska lunarna). Symbol ten jest wieloznaczny, ale najczęściej interpretuje się go jako znak zwycięstwa Maryi nad złem.

Piękne rysy twarzy Maryi, jej wzrok wbity w dal oraz delikatny uśmiech ujmują swoim wdziękiem. Na plecy spadają jej kaskady falujących, złotych włosów. Uwagę zwraca również jej długa, a jednak dosyć masywna szyja. 

Rzeźba jest z tyłu wydrążona, co świadczy o tym, że była prawdopodobnie częścią nastawy ołtarzowej i oglądana była jedynie od frontu. To, co jest niezwykle cenne, to fakt, że na powierzchni statuy zachowały się ślady oryginalnej polichromii, szczególnie w partii twarzy Maryi (zwracają uwagę np. jej czerwone usta i błękitne oczy), a także na jej szacie – widać np. wyraźnie, że jej spodnia suknia była w kolorze królewskiej purpury.

Zniszczoną jeszcze rzeźbę w 1998 roku ofiarował muzeum ks. Zbigniew Czuchra, ówczesny proboszcz parafii w Dębowcu.