Rzeźby Jerzego Bandury

Zdjęcie nr 11697
  • Nr inwentarza: 544-563/MDR oraz 730/MDR
  • Materiał: drewno polichromowane i złocone
  • Czas powstania: 1963-64
  • Pochodzenie: Parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jaśle

Jednymi z najwspanialszych dzieł sztuki sakralnej w naszej kolekcji są rzeźby wykonane przez zmarłego w 1987 roku krakowskiego profesora Jerzego Bandurę (to właśnie one stały się inspiracją dla logotypu Muzeum Diecezjalnego).

Prof. Bandura wykonał stosunkowo niewiele rzeźb sakralnych, ale zawsze zachwycają one niełatwym pięknem i oryginalnością podejścia do tematu. W diecezji rzeszowskiej jego dzieła można jeszcze znaleźć w kolegiacie Wszystkich Świętych w Kolbuszowej (czarny krucyfiks umieszczony obecnie na tęczy) oraz w kaplicy adoracji Najświętszego Sakramentu w farze jasielskiej (postać Chrystusa).

To właśnie z tej drugiej świątyni pochodzą figury znajdujące się obecnie w naszym muzeum. Prof. Bandura wykonał je do tego kościoła na początku lat 60-tych XX wieku. Oprócz wspomnianego Chrystusa były to Maryja Wniebowzięta oraz św. Józef z Dzieciątkiem w otoczeniu aniołów, a także Trójca Święta. Na skutek odsłonięcia w prezbiterium kościoła jasielskiego średniowiecznych fresków figury Bandury w 2006 r. zostały usunięte i przekazane do naszej kolekcji.

Figury z Jasła są monumentalne, ale nie przytłaczają widza. To rzeźby nowoczesne, w których dostrzec można inspirację wieloma różnymi stylami: nieco kubizujące formy postaci ożywiają ornamenty rodem z polskiej sztuki ludowej, które pięknie uzupełniają rzeźbiarskie stylizacje inspirowane sztuką art deco. Święte postaci mają wydłużone proporcje, co nadaje im pewnej dostojności. Aniołów jest aż osiemnaście, część klęczy w adoracji a część frunie, trzymając banderole z napisami sławiącymi Maryję. Choć są do siebie podobne, to jednak każdy jest inny: nie powtarza się żadna poza i żaden wzór na szacie. Całość mieni się żywymi barwami i złoceniami, jest jednak niezwykle elegancka.

Dzieła Jerzego Bandury – zarówno te znajdujące się w Muzeum Diecezjalnym, jak i te w kościołach – nie są może łatwe w odbiorze, w pierwszej chwili mogą niektórych wprawiać nawet w niejakie zakłopotanie, są jednak wybitnymi realizacjami, które nie tylko poruszają zmysły i emocje, ale również inspirują do refleksji i modlitwy.

Przekazane została do Muzeum Diecezjalnego przez ks. Zbigniewa Irzyka, proboszcza parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Jaśle w 2006 roku i konserwowane były przez Anetę i Macieja Filipów.