Ornat z motywami “chińskimi”

Zdjęcie nr 12780
Zdjęcie nr 12781
  • Nr inwentarza: 110/MDR
  • Materiał: jedwab, len, nić srebrna, blaszki srebrne
  • Czas powstania: 1730-40; 1760-70; XVIII/XIV w.
  • Pochodzenie: Parafia pw. Św. Jana Chrzciciela w Załężu

Jest to ornat w formie barokowej, uszyty ręcznie z dwóch różnych tkanin. Pierwsza z nich pochodzi z lat 1730 – 1740 i jest niezwykle ciekawa. Widoczne są na niej wielobarwne malowane (?) dekoracje, które można określić jako chinoiserie, czyli wzorowane na motywach chińskich. Jest to wielokrotnie powtórzona rozbudowana scena dwóch osób siedzących pod ukwieconym pawilonem ogrodowym w otoczeniu zwierząt. W tle dwukolorowe prążki, ułożone na ukos w kolorze brązowym i beżowym.

Druga tkanina, wykorzystana w pretekście (pasie na środku) oraz w otoku szyi jest atłasowa w żółto-białe pasy z motywem falistej rzeki. Na białym – broszowane, naturalistyczne, wielokolorowe bukiety kwiatowe oraz pojedyncze esowate wicie roślinne w projekcji bocznej. Oba motywy ułożone są na przemian i na ukos, przy prawym i lewym boku pasa. Bukiety są cieniowane w kolorach czerwieni i niebieskiego, a wicie zielone z drobnymi, różowymi pękami kwiatów. Przy tym pasie, po obu stronach, znajdują się broszowane nicią karbowaną, białe pięciopłatkowe, drobne, zgeometryzowane kwiaty. Po bokach natomiast, węższe, białe, prążkowane poziomo pasy, wykończone faliście po bokach, na nich mniejsze bukiety kwiatowe.

Wszystkie galony ornatu są srebrne. Pierwszy w obszyciu kolumny na przodzie ze wzorem roślinnym na tle prążkowanym, z motywem stylizowanej wici – na przemian z kiśćmi winogron i podłużnymi liśćmi. Drugi w obszyciu ornatu oraz w podziale wewnętrznym ze zgeometryzowanym wzorem skośnych prążków i trójliści.

Ornat pochodzi z parafii św. Jana Chrzciciela w Załężu. Ofiarowany został do naszej kolekcji w październiku 1999 roku  przez księdza proboszcza Mariana Gwizdaka. Reperowała go p. Helena Jamrozkowa w latach 2006-2016.

Notę opracowano na podstawie opisu katalogowego Pani Małgorzaty Płoskoń z pracy magisterskiej Paramenty z tkanin XVIII-wiecznych w zbiorze Muzeum Diecezjalnego w Rzeszowie napisanej pod kierunkiem dr hab. Bożeny Kuklińskiej, prof. KUL w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II (Lublin 2019).